Slaapwaakcentrum

Slaap is belangrijk en noodzakelijk voor mensen. Het is een periode van rust die we nodig hebben om lichamelijk en geestelijk te herstellen. Slaapstoornissen kunnen het functioneren overdag verstoren en uiteindelijk leiden tot andere klachten of ziektebeelden. Daarnaast is slaap belangrijk voor het herstel van patiënten na een doorgemaakte ziekte.

Opsporing, diagnose en behandeling
In ons Slaapwaakcentrum werken verschillende specialisten samen aan de opsporing, diagnose en behandeling van alle voorkomende slaapstoornissen. Verwijzing naar het Slaapwaakcentrum verloopt via uw huisarts of specialist. Als u bent doorverwezen naar ons Slaapwaakcentrum, bekijken wij wie van onze specialisten het beste bij uw slaapproblematiek past.

Samenwerking
Neurologen, longartsen, KNO-artsen, kaakchirurg, orthodontist, kinderarts, psychologen en de physician assistant werken samen in het Slaapwaakcentrum. Zij beschikken over uitgebreide kennis van hun eigen vakdiscipline en over specifieke expertise op het gebied van slaapgeneeskunde. Twee specialisten hebben de titel somnoloog en somno-technoloog. Dit is een op Europees niveau erkende kwalificatie in bekwaamheid in slaapgeneeskunde. Wij kijken breed naar de slaapstoornissen van patiënten. Zo kunnen hartritmestoornissen, longproblemen of neurologische aandoeningen de oorzaak zijn dat uw slaap telkens verstoord wordt. Samenwerking op al deze terreinen zorgt ervoor dat de oorzaak goed kan worden aangepakt. Het herstel verbetert, herhaling vermindert en het zorgt ervoor dat een betere medicatiekeuze kan worden gemaakt.

Voorlichting
Regelmatig organiseren wij online seminars (Tjongertalks) over slapen. Deze kunt u ook terugkijken:

Geaccrediteerd centrum
Tjongerschans is sinds 2023 het eerste gecertificeerde slaapwaakcentrum van Noord-Nederland. Deze prestigieuze accreditatie, toegekend door Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL), is een erkenning van de inzet voor de hoogste kwaliteitsnormen in de slaapgeneeskunde.

Iedereen heeft wel eens moeite met slapen of is overdag wel eens slaperig, vermoeid en daardoor prikkelbaar. Als de klachten lang aanhouden, kan er sprake zijn van een slaapstoornis. Aan een slaapstoornis kan een lichamelijk probleem ten grondslag liggen. Maar ook andere factoren kunnen een slaapstoornis veroorzaken. De gevolgen van een slaapstoornis voor iemands functioneren in het dagelijks leven verschillen per persoon. Het gebeurt regelmatig dat iemand zich niet bewust is van een mogelijk verband tussen klachten overdag en de kwaliteit van de slaap. In het Slaapwaakcentrum richten wij ons op de opsporing, diagnose en behandeling van alle voorkomende slaapstoornissen. Deze kunnen verschillend van aard en oorzaak zijn.

Na het stellen van de diagnose vindt meestal multidisciplinair overleg plaats over de juiste behandeling. Longarts, neuroloog/somnoloog, kaakchirurg, KNO-arts, psycholoog en physician assistent werken hierin samen. De kinderarts of cardioloog kunnen ook gevraagd worden aanwezig te zijn bij het overleg. Er zijn diverse behandelingen van slaap-waakstoornissen mogelijk. Welke behandeling het best bij u past is uiteraard afhankelijk van de oorzaak.

 

Voor de behandeling van slaapapneu en snurken zijn verschillende mogelijkheden:

  • Continues positive airway pressure (CPAP)
    Dit is een apparaat dat voor een positieve luchtdruk in de bovenste luchtweg zorgt door via een masker op de neus of op de mond en neus lucht in te blazen. Het masker draagt u alleen 's nachts. 
  • Mandibulair repositie apparaat (MRA)
    Dit is een beugel die de ruimte in de bovenste luchtweg vergroot. De beugel draagt u alleen 's nachts. 
  • Leefstijl
    Gewichtsreductie, stoppen met roken en verminderen van alcoholgebruik zijn hiervan een onderdeel. 
  • Positietrainer
    De positietrainer stimuleert rugslapers met apneu om de slaappositie te wijzigen. U draagt een klein apparaatje op de buik dat zacht trilt als u op de rug ligt. 
  • Soms is een operatieve ingreep een goede oplossing

 

Voor de behandeling van andere slaapstoornissen zijn meerdere behandelingen mogelijk:

  • Slapeloosheid (insomnie)
    Als er geen stoornis wordt gevonden in uw lichaam die ervoor zorgt dat u slecht slaapt, komt u in aanmerking voor behandeling door middel van slaapadviezen of cognitieve gedragstherapie. Dit kan in een groep of individueel.
  • Behandeling van circadiane ritmestoornissen
    Over het algemeen heeft een behandeling met medicatie geen blijvend effect. Daarom wordt er bij verstoringen van de biologische klok gekozen voor chronotherapie. Chronotherapie bestaat uit het dagelijks aanpassen van de slaaptijden (vroeger of later naar bed en eerder of later opstaan), totdat de gewenste kloktijd van het slapen bereikt is. Daarnaast is het van belang om de afgesproken tijd van naar bed gaan én uit bed komen strikt aan te houden, om terugval te voorkomen. Ook wordt u begeleid bij het aanleren van andere slaapgewoontes. Daarbij wordt gebruik gemaakt van lichttherapie. Afhankelijk van de situatie wordt er soms melatonine gegeven in de avond- of ochtenduren om de chronotherapie extra te ondersteunen. 
  • Behandeling van slaperigheid overdag
    Afhankelijk van de aard van uw aandoening en klachten, start de behandeling. Deze is voor een groot gedeelte met medicijnen en zal ook leefstijladviezen bevatten.
  • Behandeling van parasomnie
    De behandeling van een parasomnie is bij voorkeur niet met medicijnen. U krijgt begeleiding op het psychosociale vlak. Als er geen andere optie is, zal wel worden overgegaan op medicijnen.
  • Behandeling van slaapgerelateerde bewegingsstoornissen
    De behandeling van een slaapgerelateerde bewegingsstoornis bestaat, afhankelijk van de ernst van uw klachten, uit een combinatie van adviezen en medicijnen. 

 

Behandeling van slaapstoornissen bij kinderen
De behandeling van de in- en doorslaapproblemen van een kind bestaat uit cognitieve gedragstherapie van ouder en kind. Deze therapie wordt door de slaappsycholoog gegeven.

Voor het stellen van de juiste diagnose kunnen diverse onderzoeken worden uitgevoerd. Afhankelijk van het klachtenpatroon wordt bepaald welke onderzoeken nodig zijn. Sommige onderzoeken moeten in de nachtelijke uren worden uitgevoerd. Dit kan veelal in uw eigen thuissituatie. Soms is overnachting in ons Slaapwaakcentrum nodig.

 

  • Polygrafie
    Voor de diagnose obstructief slaapapneu (OSA) meet de apparatuur onder meer of u snurkt of er apneus zijn, hoe lang deze duren en hoe vaak ze voorkomen en in welke houding. Er wordt gemeten of het zuurstofgehalte in het bloed daalt tijdens een ademstop of ademvermindering en ook het hartritme wordt gemeten.  
  • Slaapscopie
    De KNO-arts onderzoekt de bovenste luchtweg, vanaf de neus tot aan de stembanden. Soms is er een slaapscopie nodig. Dit is een onderzoek onder lichte narcose van ongeveer tien minuten. De arts kijkt via de neus wat het snurken en/of de apneus veroorzaakt.
  • Slaapdagboek
    Voor het eerste bezoek aan de specialist houdt u 2 weken een slaapdagboekje bij.
  • Ambulante of klinische polysomnografie
    Dit onderzoek is een uitgebreide meting van uw hersenactiviteit, ademhaling, hartritme en spierfunctie. Meestal slaapt u tijdens dit onderzoek gewoon thuis, soms slaapt u in het ziekenhuis.
  • Actigrafie
    Monitoren van het slaap-waakritme met behulp van motorische activiteit en lichtintensiteit over 1-2 weken.
  • MSLT-onderzoek
    Het MSLT-onderzoek (multi sleep latency test) meet de mate van slaperigheid overdag, oftewel: hoe makkelijk u in slaap kunt vallen. De meting gebeurt in het ziekenhuis door registratie van de activiteit van uw hersenen gedurende vier tijdstippen op de dag. 
  • MWT-onderzoek
    Het MWT-onderzoek (maintenance of wakefullness test) meet of u in staat bent wakker en alert te blijven. De meting gebeurt in het ziekenhuis door registratie van de activiteit van uw hersenen gedurende vier tijdstippen op de dag. 
  • Vragenlijsten
    Tijdens het traject vult u een aantal vragenlijsten in die ons helpen de juiste diagnose te stellen.