Vasculitis
Wat is vasculitis?
Vasculitis is een ontsteking van de bloedvaten. De gevolgen van vaatwandontsteking zijn in sommige gevallen beperkt en voorbijgaand, maar in andere gevallen uitgebreid en ernstig. De behandeling hangt af van het type vasculitis.
Kenmerken van vasculitis
De ernst en de verschijnselen van een vasculitis hangen af van de organen waarin de bloedvaten zijn ontstoken. Vaak zit de vaatontsteking in 1 of 2 organen, maar soms ook door het gehele lichaam. Wanneer alleen de huid is aangetast, noemt men dit cutane vasculitis. Wanneer vasculitis zich in meerdere organen van het lichaam manifesteert, spreekt men van systemische vasculitis.
Huidafwijkingen bij cutane vasculitis
- Meestal is er sprake van roodpaarse plekken die niet wegdrukbaar zijn.
- Soms zijn er rode bultjes aanwezig, galbulten, blaasjes, blaren, of niet genezende soms blauwzwarte open plekken.
- Soms is er sprake van het fenomeen van Raynaud aan vingers en tenen (witte huidskleur, later overgaand in blauwe verkleuring gevolgd door rode verkleuring, ‘dode vingers of tenen’) of grillig gevormde verkleuringen op de benen.
De belangrijkste vorm van cutane vasculitis is kleinevatenvasculitis. Deze vorm van vasculitis komt vooral voor op de onderbenen, maar kan zich ook uitbreiden naar de billen, romp en armen.
Een andere vorm van cutane vasculitis is polyarteriitis nodosa. Hierbij zijn de grotere bloedvaten aangedaan. Polyarteriitis nodosa kan in meerdere organen voorkomen, maar soms alleen in de huid.
Systemische vasculitis
Bij systemische vasculitis zijn er meerdere organen betrokken, zoals gewrichten, nieren, huid, darmen, longen, hart, zenuwen, hersenen, et cetera. Dit kunnen ernstige, soms ook levensbedreigende aandoeningen zijn.
- De meest voorkomende verschijnselen bij systemische vasculitis zijn verspringende gewrichtspijn (vooral knie, elleboog en kleinere gewrichten van handen en voeten), spierpijn, buikpijn, misselijkheid en braken.
- Daarnaast zijn er vaak algemene klachten, zoals koorts, algeheel onwel voelen, moeheid, gewichtsverlies en ‘griepachtige’ verschijnselen.
Vasculitis kan zich voordoen bij bindweefselziekten, zoals reuma en lupus erythematodes. Andere voorbeelden van systemische vasculitis zijn de ziekte van Wegener, het syndroom van Churg-Strauss, microscopische polyangiitis en polyarteriitis nodosa.
Behandelen vasculitis
Zo mogelijk wordt de oorzaak behandeld: infectie bestrijden, geneesmiddel staken, onderliggende ziekte behandelen. Bij cutane vasculitis ontstaat nogal eens vocht in de benen (oedeem). In dat geval worden de benen gewoonlijk behandeld met zwachtels of elastische kousen.
Bij kleinevatenvasculitis, waarbij alleen de huid is betrokken, is meestal geen behandeling met geneesmiddelen nodig. De huidafwijkingen verdwijnen meestal vanzelf na enkele weken. Als dat niet gebeurt, kan behandeling nodig zijn met prednison, dapson of een ander geneesmiddel.
Bij cutane polyarteriitis nodosa is vaak geen behandeling nodig. Alleen in ernstige gevallen moet het worden behandeld met prednison of een ander geneesmiddel.
Bij systemische vasculitis is bijna altijd behandeling met prednison noodzakelijk, soms in combinatie met andere geneesmiddelen die de immuunreactie onderdrukken.